Welkom bij de online kennisbank van Drukwerknodig! Op deze pagina vindt u alle relevante informatie over alle verschillende drukwerktermen. Alles over productieprocessen, materialen, design en veel meer vindt u in deze kennisbank.
Bij Drukwerknodig kun je veel soorten A formaten bestellen. A formaten is de benaming voor de grootte van het papier. Waarbij A1 en half vel is van A0. Elke eerstvolgende formaat is daardoor tweemaal zo klein of groot in oppervlakte.
Aangedrukte schutbladen
Dit is de benaming van hoe de schutbladen vastzitten aan het Boek. Dus de eerste en laatste pagina die zijn vastgemaakt aan de band van het boek.
Aanleg
Aanleg is de strook van 1 centimeter waar je niet op kan drukken. Dit is zodat de drukpers ruimte heeft om het papier in de machine door te voeren.
Aanleghoek
Dit is een absolute haakse hoek van 90 graden.
Aanlegkant
Dit is de rand van het vel papier dat door het drukken of vouwen de zijdelingse positie bepaalt.
Aanmaakpartij
Dit is wanneer u papier of enveloppen wil die niet uit het standaardassortiment komt. Dit is puur als u gaat om maatwerk en meestal betreft dit grote hoeveelheden.
Aanspatiëren
De ruimte tussen de letters met een paar eenheden laten toenemen.
Aanstekers
Een buisje met vloeibare brandstof dat door een ontsteker ontbrand kan worden. Het doel hiervan is natuurlijk om iets anders te laten ontbranden, bijvoorbeeld een kaarsje.
Absolute vochtigheid
De percentage van water dat zich in het papier bevind. Dit is zeer belang bij het gebruik van drukpers of een kopieermachine.
Absorptievermogen
De mogelijkheid van paper of karton om vloeistoffen op te nemen en vast te houden.
Acceptgiro
Acceptgiro oftewel een overschrijfkaart is een betaalwijze in Nederland. Deze kaart wordt verzonden naar de betaler om zo het betalingsproces te vereenvoudigen.
Accolade
Zijn de leestekens dat aangeeft wat bij elkaar hoort.
Additief kleurensysteem
Een kleurensysteem dat gebruik maakt van rood, groen en blauw. Oftewel het licht genaamd. Als je deze kleuren mengt krijg je wit.
Adhesie
Het aanhechten van twee verschillende stoffen bijvoorbeeld papier of inkt.
Adresseren
Het voorzien van een naam en adres op misschien een envelop of brief.
Aerometer
Dit is een instrument om het gewicht van vloeistoffen te meten.
Afbreken
Dit is wanneer de zetapparatuur automatisch afbreekt aan het einde van de regel. Wanneer dit apparaat verkeerd woorden afbreekt moet dit handmatig worden gecorrigeerd.
Affiche
Ook wel aanplakbiljet genoemd of poster. Is een grotere vorm dan een flyer. De boodschap hierop kan kunst of reclame zijn. Het is vaak gebruikt om een boodschap over te brengen of ter decoratie.
Affichepapier
Het grote papier waar de affiche van gemaakt word.
Afgelijmde rug
De rug van genaaide boekblokken worden dan afgelijmd met een licht gepigmenteerde, en transparante of gekleurde hotmelt. Het zichbare restant is dan het eindproduct.
B
B-formaten
Bij Drukwerknodig kun je veel soorten B formaten bestellen. B formaten is de benaming voor de grootte van het papier. Waarbij B1 een half vel is van B0. Elke eerstvolgende formaat is daardoor tweemaal zo klein of groot in oppervlakte.
Backlit
Wanneer iets belicht is van achteren.
Back-up
Een kopie van bestanden die je achterhoud. Zodra er iets gebeurt met je bestanden dan heeft u uw back-up nog.
Bagetteren
Het bijeenhouden van de bladen van een drukwerk.
Baklijst
Een baklijst heeft een L vorm. Dit wordt gebruikt voor het inlijsten van een doek of een paneel.
Ballonnen
Opblaasbare ballonnen. Genoeg mogelijkheden om daarop logo's af te drukken.
Bandbreedte
De capaciteit van datatransmissie via een computerbus, verbinding of netwerk.
Banderol
Een wikkel dat om een stapeltje drukwerk, tijdschrift, of boek of meerdere producten word gewikkeld. Dit is voor bescherming, bundelband of als verfraaiing.
Banderolleren
Dit is een werkwoord. Het aanbrengen van een banderol.
Banding
De vorming van zichtbare "trappen" in het verloop van een raster.
Bandstempel
Solide metalen stempel om indruk te maken op band of omslag.
Bandzetter
Een boekband van karton met een inlegrug die met bekledingsmateriaal aan elkaar wordt verbonden.
Banierhouderset
Door een Banierhouderset maakt u van een bestaande vlaggenmast in een handomdraai een baniervlaggenmast.
Bankpost
Dit is luxer papier dan offset papier dat goed voor iedere printer loopt. En zonder problemen beschreven kan worden met een pen.
Banner
Een zeil of gaatjes doek waarop een reclame uiting wordt geprint.
Banvelop
Dit is een samenvoeging van het woord banderol en envelop.
Barcode
Een opeenvolging van lijnen die een code representeert die door een scanner gelezen kan worden.
Bedrukbaarheid
De hoeveelheid eisen die aan papier gesteld worden.
Bedrukt schutblad
Dit zijn bedrukte bladen die voor en achter geplaatst worden waar het binnenwerk door de binder aan het boek verbonden is.
Beelddrager
Het element waarvan wordt bedrukt: diepdrukcylinder, offsetmachineplaat enz.
C
Cacheren
Cacheren is het op en of tegenplakken van drukwerk op een oppervlakte van kunststof of karton. Dit zorgt voor stevigheid en dikte van het drukwerk en hierdoor is het ideaal voor nabewerking.
Cahiersteek
Dit is een driepuntsverbinding in de rug van een brochure. Dit werd voornamelijk gebruikt in oude schoolschriften. Maar dit word nu nog zelden gebruikt.
Calqueer
Is het overteken van een tekening op een doorschijnend papier. Met een velletje calqueerpapier kun je dus dit op een tekening zetten en hierdoor overtrekken.
Canvas
Dit is een stevig weefsel dat samen een doek vormt. Waar meestal op geschilderd wordt met olieverf.
Carré formaten
Dit is de benaming voor kleinere formaten. Voornamelijk bedoeld voor ansichtkaarten, brochures, folders en flyers. De naam lijkt frans maar eigenlijk heeft dit een oorsprong in Amerika.
Casette
In drukverband is een cassette een boekverpakking. Een boekverpakking is de perfect manier om meerdere boeken bij elkaar te bundelen.
Cast-coated
Dit is papier dat is voorzien met een strijklaag die met behulp van warmte en wrijving gepolijst wordt. Dit zorgt voor een hoge glans.
Castcoating
Wanneer papier wordt geproduceerd, wordt de nog vervormbare strijklaag nadat het op papier aangebracht wordt tegen een verhitte, gepolijste cilinderr geperst.
CCD
De engelse benaming is " Charge coupled device" wat betekend lading-gekoppeld onderdeel. Dit component bevat een oppervlak waarop honderden of wel duizenden lichtgevoelige cellen, toegepast in onder andere scanners en digitale foto-camera's. Deze cellen zetten het opgevangen licht om in kleine elektrische signaaltjes.
Cellulose
Dit is de voornaamste grondstof voor papier wat komt uit de houtige delen en celwanden van planten.
Centreren
Dit is wanneer de tekst of afbeelding in het midden van het geheel wordt geplaats. Deze term wordt ook vaak gebruikt om aan te geven dat iedere tekstregel in het midden van de tekst kaders moet worden uitgelijnd.
Chesshire
De adresgegevens van de afzender, ontvagen en frankering wat op een los adres-velletje staat. Dit is gepaard met een te verzenden drukwerk. En wanneer die wordt verstuurd wordt het velletje verpakt in transparante verzendfolie.
Ciseleren
Ciseleren is een afstamming van het Franse woord "cisel" wat beitel betekent.
CMYK
De afkorting van Cyaan, Magenta, Yellow (geel) en black (zwart). Dit is een kleurensysteem dat wordt toegepast bij standaard vierkleurendruk wat full-colour heet.
Coating
De afwerklaag die voornamelijk op papier gebruikt. Dit kan een mat, glanzend of gesloten resultaat geven.
D
Decotex
Decotex, ook wel bekend als textieldoek, is een materiaal wat veel wordt gebruikt voor textielframes. Op dit doek kunnen haarscherp afbeeldingen worden afgedrukt.
Deelnegatief
Deelnegatief is een fotografisch negatief wat wordt verkregen met behulp van deelbelichting.
Degel
Een degel is een rechthoekige plaat in een drukpers waarmee het papier tegen de drukvorm wordt gedrukt om een afdruk te krijgen.
Dekwit
Bij het drukken met dekwit wordt er witte inkt toegevoegd aan het drukproces naast de standaard CYMK kleuren. Dit kan nodig zijn als er niet op een witte ondergrond wordt gedrukt zoals transparant, zilver of goud.
Densiteit
Densiteit betekent letterlijk de dichtheid. Het is de donkerheidgraad van een fotografisch beeld, ofwel de inktdekking op een afdruk.
Densitometer
Een densitometer is een apparaat wat de donkerheidsgraad van een fotografisch beeld of een afdruk meet.
Der Blaue Engel
Der Blaue Engel is een officieel Duits milieukenmerk. Bij dit keurmerk is het desbetreffende product minder belastend voor het milieu dan soortgelijke producten. Dit keurmerk is er voor verschillende categorieën, waaronder Paper and Printing.
Desktop Publishing (DTP)
Het digitaal print- en drukklaar maken van bestanden. Grafische uitingen en teksten worden hierbij bewerkt.
Diakriet
Een diakriet is een teken dat boven, door of onder een letter staat ter verduidelijking van de uitspraak. Voorbeelden hiervan zijn de accent aigu, trema en de umlaut.
Diapositief
Het diapositief is een afbeelding die lichtdoorlatend is, zodat er een projectie van het beeld kan worden gemaakt.
Dibond
Dibond is een sandwichplaat bestaande uit drie lagen. Het heeft aluminium buitenplaten met daartussenin een kernplaat van polyethyleen.
Dibond aluminium
Aluminium is het materiaal van de twee buitenlagen van dibond.
Dienstenvelop
Dienstenveloppen zijn enveloppen, meestal C5 formaat, met de klep aan de lange zijde. Deze enveloppen worden vaak ingezet voor zakelijk gebruik.
Diepdruk
Bij diepdruk worden delen van een oppervlakte verdiept. Deze delen worden vervolgens opgevuld met inkt zodat alleen deze stukken worden bedrukt.
Diftong
Bij een diftong gaan twee klinkers binnen één lettergreep in elkaar over. Bij één van deze twee klinkers is doorgaans sprake van een halflklinker, wat betekent dat de klank ook eigenschappen heeft van een medeklinker.
Digitaal drukken
Via digitaal drukken kan het drukwerk rechtstreeks via de computer naar de drukpers worden gestuurd. Hierdoor kan er heel snel gedrukt worden en is het mogelijk om variabele date te drukken.
Digitaliseren
Bij het digitaliseren van fysiek drukwerk wordt dit ingescand waardoor het digitaal te bekijken is.
DIN-formaten
Formaten van papier worden DIN-formaten genoemd. De bekendste hiervan zijn de A-formaten, maar hiernaast heb je ook de B-, C-, D- en E-formaten.
E
E-commerce
Alle manieren van handel wat verloopt via elektronische apparaten, zoals internet en mobiele apps. E-commerce is de afgelopen jaren enorm in populariteit toegenomen en vervangt steeds meer de fysieke winkels.
Easy dot chalkboard
Een easy dot chalkboard is een printbare vorm van een krijtbord. Door de easy dot belijming is de folie makkelijk aan te brengen zonder bubbels, en makkelijk te verwijderen.
Easydot wit
Easy dot wit is een matte witte folie waarbij gebruik wordt gemaakt van easy dot belijming. Door deze lijm is de folie makkelijk luchtbelvrij aan te brengen en te verwijderen.
ECF
Een elementair chloorvrij (ECF) proces is een bleekproces van papier om de witheid te verhogen. Bij ECF wordt hierbij geen gebruik gemaakt van chloor of chloorgas, maar wordt er gebruik gemaakt van chloorbleekloog en chloordioxide.
Eenzijdig gestreken sulfaatkarton
Eenzijdig gestreken sulfaatkarton wordt veel gebruikt voor ansichtkaarten. Dit karton heeft een gecoate beeldzijde en een ongecoate schrijfzijde.
Eetpapier
Eetpapier is een dun eetbaar papier gemaakt van rijstzetmeel. Kan een drukbeeld op worden gezet.
Effenheid
De mate waarin een bepaald oppervlakte een plat vlak is, oftewel hoe glad het oppervlakte is.
Elektronische prepress
Een apparaat waarbij tekst en beeld direct tot complete pagina's wordt verwerkt. Op het scherm is precies de kleur te zien hoe dit eruit komt te zien.
Engelse regenval
Hierbij beginnen alle regels op dezelfde lijn aan de linkerkant maar eindigen allemaal anders aan de rechterkant.
Enkelzijdig sulfaatkarton
Dit is een kartonsoort bij waarbij één kant glanzend of mat is afgewerkt en waarbij op de andere kant geschreven kan worden. Wordt veelgebruikt bij ansichtkaarten.
Envelop formaten
Er worden gestandaardiseerde envelop formaten gebruikt. Deze maten worden aangegeven door middel van een letter-cijfer combinatie
Enveloppen
Een envelop is de omslag van een poststuk. De envelop heeft een klep waarmee deze kan worden dichtgeplakt.
EPP
Een EPP is een voorbeeld van hoe het drukwerk er uiteindelijk uit gaan zien.
Eps
EPS, oftewel Encapsulated PostScript, is een type bestand waar vaak logo's in worden opgeslagen. In tegenstelling tot een nJPG en PNG is dit niet opgebouwd uit pixels maar uit vectoren.
EU-flower
DIt is een Europees Ecolabel wat aangeeft dat het milieu tijdens het productieproces minder schade heeft geleden.
F
Flexodruk
Flexodruk is een vorm van hoogdruktechniek met als groot voordeel dat er gebruik wordt gemaakt van flexibele drukvormen. Hierdoor krijg je geen last van registerverschillen zoals bij diepdruk wel kan gebeuren.
Fiatproef
De fiatproef is de laatste proef voor dat de klant akkoord geeft. Deze proef wordt door het bedrijf bewaard als bewijs en voor gebruik bij herdruk.
Flaptekst
De flaptekst is een samenvatting wat wordt afgedrukt op de binnenkant van de boekomslag. Deze tekst heeft als doel om de lezer een goede indruk van het boek te geven.
Flatbed
Een flatbed is een scanner waarbij het te scannen document op een glasplaat wordt gelegd en door de scanner wordt ingescand.
Files
De files zijn de bestanden die worden aangeleverd voor het desbetreffende drukwerk. Bij Drukwerknodig kan dit met PDF, AI, EPS, JPG, PSD en TIFF.
Flyer
Een blad papier dat vaak bedrukt is met een informatieve- of reclametekst of afbeelding.
Flyer formaten
De afmetingen van de desbetreffende flyer. Een veelgebruikt formaat is A5 en dit kan zowel staand als liggend zijn.
Foambord
Een plaat gemaakt van polystyreenschuim, tussen twee glad gestreken vellen wit karton. Vaak gebruikt voor reclame doeleinden.
Focoltone
Een digitaal kleurensysteem voor vierkleurendruk, bestaande uit 763 kleuren.
Foedral
Een foedral is een kartonnen omhulsel van een boek dat precies om de kaft heen past.
Folder
Een folder is een overkoepelende naam voor alle drukwerk dat in afgewerkte vorm gevouwen is.
Folder formaten
Folders zijn er in vele formaten, van A4 tot A7. Daarnaast heb je dit in enkele folder, gevouwen of zigzag-vorm.
Foliedruk
Door middel van foliedruk krijgt drukwerk een luxe en metallic uitstraling.
Foliering
Bij foliering worden alleen de recto-pagina's genummerd, bij de verso-pagina's staan dezelfde nummers met de toevoeging 'v'.
Fondslijst
In een fondslijst staan alle titels van een uitgever op een rij.
G
Gebonden
Dit is de oorspronkelijke manier om boeken te binden. Deze binding is een boek met een harde band, bestaande uit een voorplat, achterplat en een rug.
G/m m2
G/m m2 is het gewicht van het materiaal per vierkante meter. Hoe dikker de stof, hoe zwaarder en hoe hoger dus de g/m m2.
Gaas
Gaas bestaat uit gevlochten metalen draden en wordt vaak gebruikt voor hekwerk, omheiningen en filtering van materialen. Dit gaas kan zowel bestaan uit dunne metalen draadjes als uit dikke metalen draden.
Ganzenvoetje
Een ganzenvoetje, « », is een aanhalingsteken wat voornamelijk in de Romaanse talen wordt gebruikt. Ze worden gebruikt om te citeren of om een emotie aan te geven.
Gaufreren
Bij gaufreren wordt er door middel van een wals een figuur geperst in een stof.
Geborsteld aluminium
Bij geborsteld aluminium zijn er horizontale strepen zichtbaar. Hier ziet de print er ruwer uit en voelt dit ook zo aan.
Gebrocheerd
Een boek voorzien van een papieromslag dat garenloos gebonden is.
Gekartonneerd
Hierbij is het boek voorzien van een harde papieren band.
Geldaanduidingen
Tekens die gebruikt wordt om verschillende munteenheden aan te geven.
Genaaid
Genaaid, ook wel gebrocheerd, is een manier waarop het binnenwerk van een boek is vastgemaakt aan de omslag. De katerns worden met garen aan elkaar genaaid.
Geniet gebrocheerd
Hierbij krijgt het printwerk twee nietjes in het midden waarna het wordt gevouwen. Geschikt voor weinig pagina's tot maximaal 60 pagina's.
Gesatineerd
Hierbij is het papier glad maar niet glanzend.
Geschuimd PVC
Dit is een kunststofplaat gemaakt uit geschuimd PVC-structuur. Het is erg stevig en wordt daarom vaak gebruikt voor standbouw en displays.
Gespatieerd
hierbij wordt er tussen alle letters een gelijke witte strook gezet.
Gestreken papier
Dit is papier wat is voorzien van een matte of glanzende laag.
H
Halfleer
Gebruik voor boekbanden. De rug en de hoeken van het boek zijn hierbij leer en de rest ander materiaal.
Haarlijn
De term haarlijnen wordt bij drukwerk gebruikt om aan te geven dat het gaat om hele dunne gezette lijnen gaat.
Halfmat
Halfmat papier is glad gestreken papier dat tussen mat en glanzend in zit. Dit soort papier wordt ook wel silk genoemd.
Halfstof
Halfstof is vaak plantaardig vezelmateriaal dat wordt gebruikt als grondstof voor papier.
Halftoon
Halftoon is de techniek waarbij een afbeelding alleen maar bestaat uit zwarte en witte stippen of lijnen. Vanaf een bepaalde afstand wordt hier een afbeelding in gezien.
Halftoon illustratie
Dit is een zwart-wit afbeelding dat bestaat uit verschillende tinten grijswaarden. Om dit weer te geven in de druk worden deze gerasterd.
Halfverborgen
Bij een halfverborgen wire-o is de wire-o zichtbaar aan de achterkant van de kaft.
Halfvet
De mate van vetheid van de drukletters.
Handbord
Handbord is een kartonsoort die wordt verkregen uit oud papier. Normaal gesproken is dit dikker dan 1 millimeter.
HDPE
Afkorting van High Density Polyethyleen, een veelgebruikte duurzame kunststof. Wordt vaak gebruikt voor grote buizen.
Hechten
Het aanbrengen van nietjes in de rug van een brochure.
Helderheid
Hoe minder zwart een kleur bevat hoe hoger de helderheid is.
Herdruk
Dit is een nieuwe druk van een boek of ander drukwerk.
Hits
Dit is het aantal pagina's dat is bezocht op een webpagina.
Hoerenjong
Hierbij passen enkele woorden niet meer onderaan de pagina aan de alinea dus worden ze op de volgende pagina bovenaan geplaatst. Dit is voor vormgevers not done.
I
Ice silver metallic
Een wit papiersoort met een metallic glans. Te gebruiken om kaarten een feestelijke of luxe uitstraling te geven.
Illustrator
Illustrator is een professioneel teken- en ontwerpsoftware van het bedrijf Adobe.
Impositie
Impositie is het rangschikken van pagina's op drukplaten. Ze worden op positie gelegd zodat ze na het drukproces makkelijk gevouwen of gesneden kunnen worden.
In mould labeling
Bij in mould labeling wordt er een ontwerp gedrukt op een laag polypropyleen. Dit wordt vaak gebruikt voor emmers en andere verpakkingen voor levensmiddelen.
Incunabel (wiegendruk)
Een incunabel of wiegendruk is een boek dat is bedrukt met losse letters voor 1 januari 1501.
Inbouwen
Dit is het plaatsen van een afbeelding, omhuld door tekst.
Indd
Indd is een type bestand gemaakt met Adobe InDesign. Het geeft informatie over onder andere de inhoud en de opmaak.
InDesign
Dit is professionele software voor opmaak van het bedrijf Adobe. Wordt gebruikt voor het opmaken en ontwerpen van afbeeldingen.
Indigo
Indigo is de naam van een digitale drukpers van het merk HP.
Indrukken
Bij indrukken wordt een al bedrukt materiaal nogmaals bedrukt. Dit gebeurt bij gebruik van verschillende drukpersen.
Inferieur
Dit zijn kleine letters of cijfers die onder de letterlijn staan. Dit is onder andere bij chemische formules.
Inhangen
Hierbij wordt een boekblok in een band bevestigd.
Inkassen
Het stofomslag wordt hierbij omgelegd.
Inktjet
Dit is een printwijze waarbij er druppeltjes inkt worden gespoten.
Inkrusten
Verontreinigingen in papier wat de levensduur aanzienlijk verkort.
J
Jac script (papier sticker)
Jac script is een zelfklevend papier dat veel wordt veel gebruikt voor stickers en etiketten.
Jac serilux (vinyl sticker)
Jac serilux is een stickermateriaal van vinyl dat veel gebruikt wordt voor stickers voor buitengebruik.
Jerres
Drukterm voor de trema. Dat zijn dubbele puntjes boven een letter.
K
Kabinetenvelop
Een kabinetenvelop is een ander woord voor een EA5 6 envelop. Deze envelop is geschikt voor zakelijk post zoals loonstroken en facturen.
Kaallopen
Bij kaallopen ontstaan er kale plekken op de drukpers doordat de inkt op de rollen niet gelijkmatig zijn verdeeld.
Kader
Een kader is een witte rand om het drukwerk. Een risico hiervan is dat er een snijverschil kan ontstaan en dan niet alle randen even dik zijn.
Kaft
De kaft is de buitenkant van een boek of schrift. Dit kan een hardcover of een softcover zijn.
Kalibreren
Bij het kalibreren worden de kleuren binnen en buiten de afdrukmachines gemeten. Op deze manier worden de kleuren geeikt en worden ze altijd hetzelfde afgedrukt.
Kaliber
Een kaliber is een instrument die diameters en diktes van verschillende voorwerpen kan meten.
Kalkeerpapier
Deels doorschijnend papier gemaakt van houtcellulose en katoenen lompen. Wordt behandeld met hars of lijnolie.
Kalkpapier
Kalkpapier, ook wel calqueerpapier, is doorschijnend papier wat vaak wordt gebruikt voor bouwtekeningen.
Kanaalplaat
Kanaalplaten zijn doorgaans gemaakt van polypropeen en worden gebruikt voor onder andere scheidingswanden, verpakkingen en beurswanden.
Kapitaal
Een kapitaal is een grafische term voor hoofdletter.
Kapitaalbandje
Een stukje stof die ter versiering aan de rug van een boek wordt aangebracht. Dit is vervolgens aan de boven- en onderkant van het boek te zien.
Kapitaalhoogte
Aanduiding van de grootte van de letter. Dit wordt gemeten aan de hoogte maat van de hoofdletters.
Kardoes (papier)
Hardgelijmd papier met een zeer ruwe oppervlakte.
Karton
Stevig papiersoort. Het gewicht is tussen de 150 en 600 g/m2.
Kartonneren
Het binden of innaaien van een boek in karton.
L
Laminaat
Laminaat is een afwerkingstechniek om het drukwerk een luxere afwerking te geven. Het lamineren is het aanbrengen van een transparante folie op het drukwerk.
Laatste proef
De laatste proef is de laatste controle en goedkeuring van de klant voor verdere productie.
Lamineren
Bij het lamineren wordt er een transparante folie aangebracht op het drukwerk. Dit geeft een luxe uitstraling en moet niet worden verward met plastificeren.
Landscape
Bij een landscape formaat is de afbeelding liggend. Hierbij is de breedte langer dan de hoogte van de afbeelding.
Langlopend
Landlopend zegt iets over de richting waarin de houtvezels in het papier liggen. Als er met de vezels mee wordt gesneden wordt er gesproken van langlopend.
Laserstansen
Door middel van laserstralen wordt een bepaald materiaal weggebrand in een specifieke vorm.
Layflat
Bij een layflat binding krijgt een boek een perfecte vlakligging. De linker- en rechterpagina komen precies recht tegen elkaar aan te liggen.
Leaflat
Ander woord voor een flyer. Gedrukt blad zonder nabewerkingen zoals vouwen of brocheren.
Leerbord
Leerbord is bruin karton, meestal gemaakt uit houtslijp.
Leesbaar
Een leesbaar positief of negatief is een beeld dat een niet in spiegelbeeld weergevende afbeelding of tekst vertoont.
Leesbaar positief / negatief film
Een film waarvan het leesbare gedeelte aan de bovenkant weggekrast kan worden.
Leeslint
Dit is een klein lintje bevestigd aan de bovenkant van een boek. Wordt gebruikt als bladwijzer.
Leggerpapier
Leggerpapier is stevig papier wat op drukcilinders wordt gelegd.
Lenticular
Een lenticular lens is een combinatie van meerdere lensjes bij elkaar. Hierdoor ontstaat er vanuit elke hoek een andere beeld door de lens.
M
Machine coated
Bij Machine Coated papiersoorten wordt er een laagje coating door een machine op het papier aangebracht. Hierdoor krijgt het papier een gladde en glimmende uitstraling. Dit papier wordt ook wel MC papier genoemd.
Machinebreedte
De machinebreedte is de maximale breedte waarop het papier in de machine geprint kan worden.
Machineplaat
De machineplaat is de beelddrager bij een offsetdruk. Doorgaans is deze gemaakt van aluminium.
Macromontage
Macromontage is een ander woord voor impositie. Hierbij worden de pagina's op de goede volgorde volgens het inslagschema gelegd.
Magazijnsoort
Het magazijnsoort is het papiersoort dat door een groothandel in verschillende formaten en in constante kwaliteit kan worden geleverd.
Magenta
Magenta is een basiskleur in de vierkleurendruk. Dit is een paarsrode kleur.
Magneetfolie
Magneetfolie wordt onder andere gebruikt om magneetplaten of magneetstickers van te maken. Dit materiaal is flexibel en is makkelijk te knippen en te snijden
Magneetposter
Een magneetposter is een dun magnetisch materiaal waar een afbeelding op wordt gedrukt. Door de magnetische werking is deze decoratie gemakkelijk te verwijderen en te plaatsen.
Mailingsgraad
Dit is de hoeveelheid water die uit een papiermonster gevuld met water wordt onttrokken. Dit wordt gemeten volgens een gestandaardiseerde methode.
Manillapapier
Een sterk papiersoort wat wordt gebruikt voor stevige enveloppen en verpakkingen. Wordt onder andere gemaakt van oud touw, jute en hennep.
Marge
Dit is ruimte die vrij wordt gelaten tussen de afdruk en de papierrand.
Margetekst
Tekst die zich in de zogenaamde vluchtkolom bevindt. In deze kolom kan tekst overlopen wat buiten de zetspiegel valt.
Margewoorden
Dit zijn de woorden die zich in de zogenaamde vluchtkolom bevindt. In deze kolom kunnen de woorden overlopen wat buiten de zetspiegel valt.
Marmeren
Marmeren is het versieren van een boekblok met een marmerlook.
Maskers
Maskers zijn tussenmaterialen waardoor er weer schone films ontstaan.
N
Nabewerking
Nabewerking is de behandeling van het drukwerk na het drukken. Hierbij kan je denken aan vouwen, plakken, snijden en stansen.
Naaien
Naaien is het maken of herstellen van textiel met behulp van een naald en draad.
Nadonkeren
Nadonkeren is een eigenschap van inkt waarbij bij droging de inkt na verloop van tijd donkerder wordt.
Nagelvast
De term nagelvast wordt gebruikt bij drukwerk dat droog genoeg is om bestand te zijn tegen krassen.
Nagra-kleuren
De nagra kleuren is een Duits kleurensysteem wat erg lijkt op het Pantone Matching System (PMS) kleurensysteem.
Nat-in-natdruk
Hierbij wordt er gedrukt op een meerkleurenpers waarbij elke kleur steeds op de vorige wordt gedrukt, terwijl deze dan nog nat is.
Natuurkarton
Wit, goed vouwbaar karton wat geschikt is om op te schrijven. Gemaakt uit gebleekte celstof en is altijd éénlagig.
Nawerk
Dit zijn alle pagina's in een boek die na de eigenlijke tekst komen. Zoals het register en de literatuurlijst.
Nawoord
Dit is het slothoofdstuk van een boek.
Negatief
Bij een negatief zijn de lichte en donkere waarden omgekeerd zijn aan die van het origineel.
Negatieffilm
Een film waarbij alles op papier zwart of kleur moet zijn maar op de film wit is.
NEN-normen
Normen waarin eisen, kwaliteiten en afmetingen staan ten behoeve van onder andere de grafische industrie, uitgegeven door het Nederlands Normalisatie Instituut.
Newton-ringen
Een regenboogachtig verschijnsel dat zich kan voordoen bij dicht op elkaar gebrachte gladde oppervlakten. Dit kan de kwaliteit nadelig beinvloeden.
Nordic Swan
Het Nordic Swan Ecolabel is een officieel label in Noorwegen, Zweden, Finland, Denemarken en IJsland wat aangeeft dat het product een van de minst milieubelastende is in zijn soort.
Notulenlijst
Een lijst met annotaties geplaatst aan het eind van elk hoofdstuk.
O
Oblong
Bij een oblongformaat is de breedte van een papier langer is dan de hoogte. Deze term wordt vaak bij boeken gebruikt.
Octaafje
Een octaafje is een velletje papier van 2 bladzijden dat ergens op-, aan- of ingeplakt wordt.
Off white
Off white wordt gebruikt bij kleuren wit die niet helemaal helder wit zijn. Dit zijn onder andere ivoor- en crèmewit.
Offset
Offset is een drukmethode waar gebruik wordt gemaakt van drukplaten. Deze worden in de drukpers geplaatst en via deze platen komt het inkt op het drukbeeld.
Omkeerfilm
Een omkeerfilm is een fotografisch beeld dat na ontwikkeling een positief beeld oplevert in plaats van een negatief.
Opplakken
Hierbij wordt een drukvel of dekblad om een bordkarton geplakt.
Omslag
Dit zijn papier- en kartonsoorten die om een drukwerk wordt aangehecht ter bescherming van de buitenkant.
Omslagpapier
Meestal zeer stevig en zwaar papier wat wordt gebruikt voor de omslag.
Omsteker
Dit is een vel van 4 bladzijdes die om een vel van 16 bladzijdes wordt gelegd.
Omvang
Dit is het aantal bladzijdes of vellen van het bedrukte eindproduct.
Omvangberekenen
Dit is de berekening van het aantal gezette regels in een bepaalde zetbreedte.
Onderbord
Een onderkarton die wordt gebruikt voor het verkrijgen van bloks.
Onderkast
De kleine letters werden vroeger in de onderkant van de letterkast bewaard, vandaar de term onderkast.
Onderlegsel
Papier dat onder een plaat wordt gelegd zodat deze op de goede hoogte komt voor de juiste drukspanning.
Onderlevering
Het aantal exemplaren dat er minder wordt geleverd dan dat er is besteld.
P
Pagina
Een bladzijde van een boek of tijdschrift.
Paginaopmaak
De paginaopmaak is hoe het grafisch ontwerp is ingericht zodat het doel hiervan optimaal wordt nagestreefd. Het gaat hierbij vaak om kleuren, lettertypes, lettergroottes, etc.
Pakpapier
Stevig papier wat speciaal bedoeld is voor verpakkingsdoeleinden.
Pantone Matching System (PMS)
Het Pantone Matching System is een internationaal kleurensysteem. Dit bestaat uit 15 kleuren die gemengd kunnen worden tot 700 standaarddrukkleuren.
Paperback
Een paperback is een boek met een slappe omslag. De boekrug is hierbij in een papieren omslag gelijmd.
Papier Vergé
Papier Vergé is gevergeerd papier, dit houdt in dat het papier uit een lijnenstructuur is opgebouwd. Dit wordt veel gebruikt voor luxe kaarten of trouwkaarten.
Papierdikte
De dikte van een vel, uitgedrukt in duizendste inches of duizendste millimeters.
Papierformaten
Papierformaten zijn over de hele wereld gestandaardiseerd.
Papiergrammage
Dit is het gewicht van papier en dit wordt uitgedrukt in gram per vierkante meter.
Parallelvouw
Dit is een vouw die evenwijdig loopt aan eerdere vouw in het vel.
Paramount
Vergelijkbaar met staaldruk, er zijn echter geen stempels nodig en is daarom veel voordeliger. De glans is minder en is laserbestendig.
Pasje
Een pasje is de helft van een vierkant.
Paskruis
Dit is een hulpteken op een drukplaat waardoor kleurvormen netjes over elkaar heen kunnen worden gelegd.
Pasverschil
Er is sprake van een pasverschil als kleuren niet nauwkeurig op elkaar zijn gedrukt.
PEFC
Het PEFC keurmerk geeft aan dat het papier afkomstig is verantwoord beheerde bossen.
Q
QR-code
Een QR-code is een variant van een streepjescode in de vorm van een vierkant. Als de code wordt gescand wordt je doorverwezen naar een URL.
Quadri(chroom)
Quadri(chroom) is een andere benaming voor full colour. Dit type bedrukking bestaat uit de kleuren Cyaan, Magenta, Geel en Zwart. Bij digitaal printen wordt hier bijna altijd gebruik van gemaakt.
QWERTY
Qwerty is de benaming voor een type toetsenbordindeling. De eerste zes letters hiervan vormen Qwerty.
R
RAL
RAL is een coderingssysteem van kleuren. Elke kleur heeft een uniek nummer en een naam. Hierdoor kunnen alle kleuren worden gedefinieerd.
Rakel
Een rakel is een mesvormig gereedschap wat wordt gebruikt om het teveel aan inkt weg te schrapen. Dit wordt vaak gemaakt van rubber, staal of hout.
Randnoot
Een randnoot is een aantekening aan de zijkant van de hoofdtekst, in de buitenmarge van de pagina.
Rar
Rar is een type bestand dat vaak voorkomt bij downloads via internet. Om deze bestandsvorm te kunnen openen is een speciaal programma nodig.
Raster
Dit is een glazen plaat met 20 tot 150 lijnen per cm loodrecht op elkaar. Hierdoor ontstaan er kleine heldere vierkantjes.
Rasteren
Hierbij wordt het halftoon beeld door een scanner of camera overgezet in puntjes zodat het gedrukt kan worden.
Rasterliniatuur
Dit is de fijnheid van de lijnen in een raster, uitgedrukt in lijnen per cm, lijnen per Inch of dots per Inch. Dit ligt aan de druktechniek en het te bedrukken materiaal.
Rasteropname
Dit is een fotografische omzetting waarbij een positieve of negatieve film van een raster is voorzien.
Rasterpunt
Dit zijn de afzonderlijke elementen wat samen een gerasterde reproductie vormt.
Rasterstand
De richting van de lijnen in een raster.
Rechterug
Dit is een wijze van binden van een boek waarbij het blok recht in ingezet.
Rechtslijnen
Hierbij wordt de tekst in een kolom alleen aan de rechterzijde onder elkaar geplaatst.
Recycled papier
Papier waarvan de vezels helemaal of gedeeltelijk is afkomstig zijn van papierafval.
Reflectiekleur
De kleur die wordt waargenomen door licht wat wordt weerkaatst.
Regel
Een regel bestaat uit meerdere woorden achter elkaar.
S
Satinage
Satinage, oftewel satineren, is het gladder maken van papier. Hierdoor sluiten de poriën van het papier zich waardoor het een zekere glans krijgt.
Satineren
Satineren is het gladder maken van papier. Hierdoor sluiten de poriën van het papier zich waardoor het een zekere glans krijgt.
Scannen
Met gebruik van licht wordt een foto of afbeelding lijn voor lijn bij langs gegaan waarna dit wordt omgezet in de 4 basiskleuren, cyaan, magenta, geel en zwart.
Schaaldrukken
Schaaldrukken zijn proefdrukken waarbij de kleuren afzonderlijk maar ook in combinaties worden afgedrukt.
Scheprand
Een scheprand is een ongelijke kartelige rand die ontstaat bij handgeschept papier. Deze rand wordt soms machinaal nagemaakt.
Schermfont
Dit is een bestand met informatie over een specifiek lettertype.
Scherpte
Plotselinge helderheidsovergangen tussen donkere en lichte onderdelen van een fotografisch beeld.
Schets
Een ruw voorbeeld van alle elementen van een ontwerp.
Scheurperforatie
Dit is een lijn van kleine gaatjes in een vel papier. Dit vergemakkelijkt het afscheuren van het papier.
Scheurvast kunststof
Dit is spatwaterdicht kunststof met een zijdeglans afwerking. Vaak gebruikt bij menukaarten.
Schijndissertatie
Dit zijn de onderdelen van een proefschrift, de omslag, titelblad en de inleiding.
Schoon en weer
Dit is een techniek waarbij de voorkant en achterkant van een papier achter elkaar worden bedrukt.
Schoondruk
Dit is het bedrukken van het eerste vel van een drukvel. Dit is ook we de voorzijde van een drukvel.
Schoongesneden
Dit is een drukwerk wat aan alle zijden besneden is.
Schoonsnijden
Het wegsnijden van delen papier buiten het drukbeeld.
T
T.C.F.
T.C.F. is een afkorting van Totally Chlorine Free. Dit houdt in dat het bleken tijdens het papierfabricageproces volledig chloorvrij gaat.
Tabelcijfers
Bij tabelcijfers zijn alle cijfers even hoog en breed zodat deze netjes in een tabel passen, in tegenstelling tot mediaevalcijfers.
Tack
Tack is binnen de drukwereld een term om de kleefkracht van inkt aan te geven. Een te hoge of lage tack is nadelig voor het drukproces.
Tampondruk
Tampondruk is een populaire drukvorm omdat er bijna op elke ondergrond gedrukt kan worden. Het is relatief goedkoop en vooral geschikt voor kleinere oppervlaktes.
Tapeflex
Bij tapeflex houdt een zelfklevend stukje tape of klemmetje meerdere banen kettingformulieren bij elkaar.
Tegendrukcilinder
Dit is de cilinder bij een offset pers. Deze drukt het papier tegen het rubberboek.
Tegenmasker
Masker die gebruikt wordt om het contrastverkleinende effect te verminderen, in combinatie met een ander masker.
Tekenmal
Een mal waar lijnen van verschillende kromming kunnen worden getrokken.
Terugetsen
Dit gebruikt voor kleurcorrectie van halftoonnegatieven. De densiteit van een negatief wordt verminderd.
Thermodruk
Het drukken met een speciale, natte en kleverige inkt. Op de natte druk wordt harspoeder gestoven, daarna worden de vellen verhit.
Tiff
Een tiff-bestand is een type bestand wat veel wordt gebruikt voor foto's. Met dit type bestand behoudt het bestand zijn kwaliteit.
Toerental
Dit zijn het aantal omwentelingen per minuut van een machine of motor.
Toerenteller
Een apparaat dat het aantal omwentelingen van een machine of motor telt.
Tonen
Een verschijnsel waarbij een offset plaat inkt vasthoudt en afgeeft.
Toner
Een toner zit in een laserprinten en zit gevuld met inkt van poeder.
Toonscheiding
Een techniek waarbij de grijswaarden kunnen worden weergegeven.
U
Uitdraaien
Bij het uitdraaien wordt er een afdruk van bepaalde gegevens op papier gemaakt.
Uitbreken
Uitbreken is het verwijderen van overtollig materiaal na het stansen. Dit voorkomt dat er restafval in de standmachine terecht komt.
Uitdekken
Bij het uitdekken wordt de achtergrond van een rasteropname witgeschilderd, zodat het lijkt alsof het beeld is uitgesneden.
Uitdrijven
Door het uitbreiden van de woordspaties is een of meerdere regels worden er minder woorden gezet en ontstaat er een extra regel aan het eind van de alinea.
Uitgangsregel
De uitgangsregel is de laatste regel van een alinea.
Uitgeversmerk
Vermelding in een uitgave van de naam van de uitgever.
Uitlating
Een zetfout door het weglaten van één of meerdere woorden.
Uitleg
Een onderdeel bij de drukpers die de gedrukte vellen stapelt.
Uitlijnen
Hierbij wordt gezorgd dat alle tekst en plaatjes op één lijn staan.
Uitpunten
Hierbij worden onregelmatigheden in een origineel of negatief verwijderd.
Uitrichtteken
Dit zijn lijnen in een kruis op een machineplaat ter controle.
Uitslaander
Dit is een pagina dat wordt opengevouwen buiten het boekformaat.
Uitsnede
Dit is het deel van een afbeelding dat wordt gebruikt als een deel niet wordt gebruikt.
Uitsparen
Het niet drukken van onderdelen op een achtergrond. Dit zijn onnodige onderdelen die kunnen worden weggelaten.
Uitstansen
Door middel van een stansmes in een bepaalde vorm wordt in één beweging deze vorm uit het papier gedrukt.
V
Vector
Bij een vectorbestand bestaat de grafische afbeelding niet uit pixels, maar uit vectoren. Vectoren zijn lijnen die door middel van ankerpunten zijn verbonden. Ideaal voor stickers, visitekaartjes, flyers en ander drukwerk.
Vegetale inkt
Er wordt gesproken van vegetale inkt als de inkt voor 30% uit vegetale oliën bestaat. Deze inkt is dus nooit 100% vegetaal maar is op basis van vegetale ingrediënten.
Veiligheidsmarge
De veiligheidsmarge is een kleine ruimte tussen drukwerk voor het geval dat er verschuivingen plaatsvinden. Deze ruimte is extra en wordt weggesneden.
Velleninleg
De velleninleg is een onderdeel in de drukpers die de te bedrukken vellen een voor een in de machine voert.
Vellenpers
Dit is een drukpers waarbij in vellen bedrukt wordt, in tegenstelling tot een rotatiepers.
Velsignatuur
Dit is een middel van controle waarbij de plaats van een gevouwen vel in een boek aangeeft.
Verborgen
Bij een verborgen wire-o is deze aan de buitenkant onzichtbaar gebonden. De omslag is dan één lange strook.
Vergaarblokjes
Vergaarblokjes, ook wel collationeerblokjes, zijn zwarte vlakjes die in een aflopend patroon op de rug van alle katernen wordt gedrukt. Hiermee wordt gecheckt of de katernen op goede volgorde liggen.
Vergaren
Dit is het op elkaar leggen van katernen na het vouwen. Hierna kan dit worden verwerkt worden tot een boek.
Vergé
Dit is een bepaald watermerk wat wordt gebruikt om papiersoorten een luxe uitstraling te geven.
Vergeling
Dat is geelachtig papier dat is verkleurd door zonlicht en oudheid.
Verlooptint
Een tint dat langzaam van licht naar donker loopt.
Verlopen
Het verplaatsen van woorden van het einde van de regel naar het begin van de volgende regel.
Verlopend
Het verlopen van licht naar donker of omgekeerd.
Vernis
Een onderdeel van een drukpers dat een beschermlaag en een matte uitstraling geeft aan het drukwerk.
W
Waterbak-lak
Waterbak-lak, ook wel dispersielak, is een dunne beschermlak voor over je drukwerk. Door de laklaag wordt de inkt afgesloten waardoor deze niet kan uitlopen.
Watermerk
Doorzichtige afbeeldingen of teksten die zichtbaar worden wanneer het papier in het licht wordt gehouden. Dit wordt bereikt door speciale voorzieningen in de drukpers.
Website
Meerdere samenhangende pagina's op het internet die een eenheid vormen. Dit kan zijn voor bijvoorbeeld verkoop of informatieve doeleinden.
Weerdruk
Weerdruk is de druk die ontstaat op de achterkant van een vel dat net aan één zijde is bedrukt.
Weeskind
Dit is de beginregel van een alinea op de onderste regel van een pagina.
Wegslag
De mate waarin de inkt wordt opgenomen in het papier.
Wiegendruk
Gegevens worden opgehaald. Wacht een paar seconden en knip of kopieer vervolgens opnieuw.
Wikkelplaat
Een wikkelplaat is een dunne metalen plaat voor droogoffset. Hierop wordt tekst en beeld in reliëf aangebracht als beelddrager.
Wikkelvouw
Wikkelvouw wordt gebruikt bij flyers. Hierbij wordt het rechterdeel naar binnengevouwen en het linkerdeel daar weer overheen.
Wire-O
Dit is een bindwijze waarbij het drukwerk door gebogen draadringen metaal gebonden is.
Wit
Alle delen op een drukvel die onbedrukt en vrij zijn.
Wit vinyl
Vinyl is een stevig kunststofsoort wat veel wordt gebruikt voor bijvoorbeeld autostickers.
Witheid
In hoeverre een kleur echt wit is.
Witregel
Een afscheiding tussen twee onderdelen waar geen tekst of afbeeldingen staan.
Wobbler
Een bedrukt kaartje bij een winkelschap. Door het lichte gewicht beweegt het kaartje heen en weer.
X
X-board
Een X-board is een lichte kartonnen plaat waarin andere platen geschoven kunnen worden door middel van een honingraatstructuur. Dit resulteert in oersterke, duurzame constructies met een lange levensduur.
Xerografie
Xerografie is een reproductieproces waarbij gebruik wordt gemaakt van elektrostatisch kopiëren.
X-hoogte
Dit is de hoogte van de onderkastletter zonder staart of stok. Bij onder andere de letter x is dit het geval.
Y
Yellow
Eén van de basiskleuren die wordt gebruikt bij drukken. Onderdeel van de CYMK kleuren.
Yupo tako wit
Yupo Tako wit is een zelfklevende folie gemaakt van polypropyleen. Door middel van kleine zuignapjes plakt de folie aan de ondergrond. Geschikt voor gladde materialen zoals ramen.
Z
Zaadpapier
Zaadpapier bestaat uit twee lagen dun papier met zaden ertussen. Na een tijdje in de grond groeien er prachtige bloemen uit. Dit papier kan worden bedrukt met uw eigen tekst, logo of eigen ontwerp.
Zaagtandeffect
Er is sprake van een zaagtandeffect als een bestand onscherp en minder strak wordt zodra deze wordt vergroot.
Zeefdruk
Zeefdruk is een techniek waarbij het desbetreffende materiaal wordt bedrukt met inkt door middel van een zeef. Wordt veel gebruikt bij kleine oplagen met erg dekkende inkten.
Zeefkant
De zijde van het papier die op de zeef van de papiermachine heeft gelegen.
Zeefzijde
De onderkant van de papierbaan. Dit ligt op het zeefdoek van de papiermachine.
Zelfklevend materiaal
Dit is een materiaal waarbij één of twee zijden een kleeflaag heeft.
Zelfklevend papier
Papier dat aan één of twee zijden een kleeflaag heeft.
Zelfkopiërend papier
Papier dat onder druk reageert op een onderliggend vel en hierop afgeeft.
Zelfscheidende lijm
Dit is lijm voor zelfkopiërende sets. Deze lijm reageert met chemische coating op het papier.
Zetbreedte
De breedte waarop de tekst wordt gezet.
Zetfout
Dit is fout die wordt gemaakt door de zetter.
Zetinstructie
Omschrijving van alle belangrijke punten van een zetwerk.
Zetproef
Een proef van drukwerk waarbij er wordt gecontroleerd op op tik- en taalfouten.
Zetraam
Oude drukterm. Verschillende drukwerk werden naast elkaar in een houten raam gezet.